CIRCULAIR Bouwen

Circulair bouwen is een vorm van duurzaam bouwen waarbij de principes van circulariteit in de bouw worden toegepast. Een gebouw is circulair als bij de bouw en het beheer voorraden in een gesloten kringloop worden gehouden, zonder schadelijke emissies naar lucht, water en bodem.

Circulair bouwen richt zich op het waardebehoud van grondstoffen door deze continu in de kringloop te houden.

Paspoort voor gebouwen

Voor een circulair gebruik van grondstoffen moeten we wel weten waar de materialen zitten. Alleen dan is het mogelijk om ze met precisie weer uit een gebouw te halen en weer opnieuw te gebruiken. Een van de ontwikkelingen die daar een grote rol in zal hebben is het gebouwenpaspoort of materialenpaspoort. In zo’n bestand worden de typen, hoeveelheden en plaats van de materialen in een gebouw vastgelegd voor de levensduur van een gebouw. Organisaties als Madaster en DGBC (BREEAM.nl) zijn volop bezig om dergelijke tools te optimaliseren.

Zuivere materialen

Door het zuiver houden van materialen kunnen ze volledig in de biologische kringloop blijven. Cradle2cradle heeft daar een hele mooie voorzet voor gegeven en veel mensen geïnspireerd. Er worden dan ook diverse initiatieven genomen op het gebied van circulariteit van grondstoffen. En dan bedoel we niet zozeer recyclen, een van de meest misbruikte termen om een soort circulariteit mee te suggereren. Hoe zuiverder en beter losmaakbaar een materiaal of product wordt toegepast, hoe beter het weer hergebruikt kan worden in een nieuw gebouw.

Van gebruik naar bezit

Producenten leveren niet langer een product, maar de prestatie dat een product levert. Als we dit principe doortrekken naar circulair bouwen dan blijven de materialen en onderdelen in een gebouw eigendom van de producenten zodat deze verantwoordelijkheid blijft houden voor kwaliteit en hergebruik. Feitelijk is de gebruiker namelijk vooral geïnteresseerd in ‘prestatie’ van het gebouw en de installaties, hij hoeft ze niet per sé te bezitten. Producenten kunnen door het omschakelen naar deze circulaire werkwijze verspilling terugdringen en de stijgende kosten van schaarse grondstoffen compenseren.

Materialenpaspoort

Een materialenpaspoort is een document waarin alle gebruikte materialen van een woning of gebouw beschreven zijn. Hoewel een materialenpaspoort nog geen gemeengoed is, is het door geldverstrekkers steeds vaker een vereiste. De initiatiefnemer van het materialenpaspoort is Madaster.

Stappenplan Circulair Bouwen

Om circulair bouwen te implementeren in een organisatie heeft de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) een stappenplan opgesteld.

1. Bepaal uw ambitie

De eerste stap draait om de ambitie. Wat is de circulaire doelstelling van uw organisatie of opdrachtgever? Het is het startpunt om anders naar huisvestingsvraagstukken te kijken. Vaak sluit de ambitie aan bij de organisatiemissie. Draagvlak is daarbij essentieel. Het is belangrijk dat stakeholders deze ambitie het hele circulaire proces overtuigd nastreven. Vertrouw erop dat circulariteit mogelijk is zonder al te veel risico’s.

2. Vraag aanbieders om oplossingen

In de initiatieffase werkt uw organisatie toe naar de bouwaanbesteding. Hoe formuleert u de juiste uitvraag waarmee u naar de markt gaat? Dit werkt bij circulair bouwen heel anders dan bij traditionele bouwprojecten. U baseert de aanbesteding niet op een bestek, maar op de circulaire ambitie van uw organisatie. Vervolgens vraagt u de aanbieders om zelf met voorstellen te komen om uw ambitie waar te maken.

3. Breng stakeholders bij elkaar

Een belangrijk onderdeel is de marktverkenning. Breng hiervoor alle partijen in kaart die betrokken zijn bij het traject. Het kunnen ook stakeholders zijn waaraan u in eerste instantie niet denkt. Breng ze daarna met elkaar in contact om samen te werken. Zo nodigt u de hele keten uit voor een marktverkenning naar oplossingen van uw circulaire vraag.

4. Omarm innovaties

Innovatie staat centraal in een circulair traject. Het is nodig om op een nieuwe manier naar de markt en het proces te kijken. De standaardopdrachtgever en -oplossingen zijn voorbij. Kies voor oplossingen die het beste zijn voor het hele traject. Het vernieuwen gaat om het toelaten van nieuwe soorten oplossingen.

5. Wees alert in de uitvoering

Bij circulair bouwen verloopt ook de uitvoering anders. Uw organisatie krijgt te maken met veel beslissingen. Neem ze op basis van uw ambities en doelen. Geef voorrang aan de oplossing die het beste is voor het hele traject. Maak keuzes niet alleen voor de bouw, maar ook voor de verdere levensduur en onderhoudsfase.

6. Evalueer en leer

Is het bouwproject afgerond? Evalueer dan het hele traject. Noteer de verbeterpunten, zodat u het circulair bouwen verder helpt verbeteren. Uw organisatie kan er eventueel van leren voor een nieuw traject. Evalueren is een continu proces. Circulariteit kan niet in één keer perfect en compleet worden uitgevoerd.

7. Beheer en optimaliseer

Voor de evaluatie zijn het gebruik en beheer van uw gebouw belangrijk. In het bouwtraject zijn beslissingen genomen die misschien niet handig zijn in het onderhoud. Ga daarnaar op zoek en probeer ze in de beheerfase te verbeteren. Zo kunt u het gebruik optimaliseren en leren voor een volgend circulair project.

Meer weten over Circulair Bouwen

Contact